Een burn-out is meer dan alleen uitgeput zijn. Het is een ontregeling van je hele systeem: lichaam én geest staan continu ‘aan’, waardoor herstel niet meer vanzelf komt. Klachten lopen uiteen van vermoeidheid, prikkelbaarheid en concentratieproblemen tot hartkloppingen, paniek of slapeloosheid.
De grote vraag is: hoe herstel je weer? Moet je vooral praten en je gedachten onderzoeken, of begint het herstel juist in je lichaam?
Kijk bij een burn-out eerst naar het lichaam, ga niet direct met het brein aan de slag
Lange tijd lag de nadruk bij burn-out vooral op het psychische vlak. Cognitieve gedragstherapie (CGT) helpt je om niet-helpende gedachten te onderzoeken, zoals “ik mag geen fouten maken” of “ik moet altijd doorgaan”. Voor veel mensen kan dit waardevol zijn, maar er groeit een ander inzicht: vaak komt CGT te vroeg.
Steeds meer onderzoekers en behandelaars benadrukken dat een burn-out in de kern een lichamelijke ontregeling van het stresssysteem is. Je zenuwstelsel blijft hangen in de overlevingsstand: het gaspedaal staat ingedrukt, terwijl de rem nauwelijks werkt. Je lichaam is opgejaagd, ook al wil je ontspannen.
Psycholoog Rebecca Vandenabeele beschreef dit in Trouw (2024): het direct aangaan van gesprekken, opdrachten en modules kan het brein juist verder overbelasten. Veel mensen ervaren daardoor paniek, omdat ze voelen dat ze nóg harder ‘moeten’. Terwijl hun lichaam simpelweg rust nodig heeft.
Daarom wint de lichamelijke benadering terrein. Bedrijfsartsen verwijzen vaker naar fysiotherapeuten, haptonomen of lichaamsgerichte coaches. Ademhalingsoefeningen, yoga, wandelen en lichte sport helpen om weer contact te maken met je lichaam. Pas wanneer het lichaam kalmeert, ontstaat er ruimte voor reflectie en gedragsverandering.
Belangrijk: dit betekent niet dat de psyche er niet toe doet. Uiteindelijk grijpen lichaam en geest altijd in elkaar. Maar de volgorde maakt verschil: eerst het lichaam tot rust brengen, daarna het hoofd.
Herstel van burn-out in drie fasen
Of je nu kiest voor een lichaamsgerichte coach, een psycholoog, een retreat of kliniek, in vrijwel alle aanpakken keren drie fases terug:
- Rust en herstel
Je systeem moet eerst ontladen. Dat betekent: rust, veel herstelmomenten inbouwen, en zelfs bij kleine activiteiten bewust rust nemen. - Zelfzorg en bewustwording
Hoe ben je in deze situatie beland? Welke patronen of leefregels waren te streng? Dit is de fase waarin je leert beter voor jezelf te zorgen en je grenzen te herkennen. - Opbouw en verankering
Stap voor stap pak je je leven en werk weer op. Niet met de oude gewoontes, maar met nieuwe manieren van omgaan met stress en herstel.
De aanpak van Beter inZicht
Bij Beter inZicht sluiten we aan bij deze inzichten. Onze visie: duurzaam herstel begint bij een reset van lichaam en brein. Daarvoor hebben we een wetenschappelijk onderbouwd programma ontwikkeld, waarbij we eerst werken om de basis in het zenuwstelsel goed te zetten. O.a. door middel van ademwerk, hartcoherentietraining en lichaamsgerichte oefeningen met inzicht in patronen en gedragsverandering.
Onze aanpak bestaat uit:
- Terug naar de basis: rust, ontspanning en herstel.
- Bewustwording van oorzaken en patronen.
- Leren reguleren van je stresssysteem.
- Verankeren van nieuwe gewoontes in je dagelijks leven.
Zo werk je niet alleen toe naar herstel, maar ook naar blijvende veerkracht en balans.
Conclusie
Een burn-out is geen teken van zwakte, maar een duidelijk signaal dat je te lang roofbouw hebt gepleegd op je systeem. Herstel begint niet met harder nadenken, maar met rust en aandacht voor je lichaam. Door stap voor stap je stresssysteem te kalmeren, patronen te doorbreken en nieuwe gewoontes te verankeren, bouw je aan duurzame energie en veerkracht.
Wil jij aan de slag met burn-out herstel of preventie?
Of je nu midden in een burn-out zit of de signalen juist vóór wilt zijn: ons Retraite op Recept biedt een intensief reset- en herstelprogramma met blijvend effect. In vijf dagen leer je hoe je lichaam en brein samenwerken, hoe je je stresssysteem kunt reguleren en hoe je grip terugkrijgt op je energie en balans.
Veelgestelde vragen over burn-out
Hoe lang duurt herstel van een burn-out?
Gemiddeld enkele maanden tot een jaar. Dit verschilt per persoon en hangt af van de ernst en van je aanpak.
Is een burn-out een psychisch of lichamelijk probleem?
Beide. Steeds meer experts zien het als een lichamelijke ontregeling van het stresssysteem, met psychische klachten als gevolg.
Wat kan ik zelf doen om te herstellen van een burn-out?
Begin met rust. Bouw dagelijks herstelmomenten in, oefen met ademhaling, beweeg licht en slaap voldoende. Zoek daarnaast professionele begeleiding.
Kan ik blijven werken met een burn-out?
In de meeste gevallen niet. Eerst heeft je lichaam tijd nodig om te herstellen. Vaak wordt het werk langzaam opgebouwd zodra je voldoende energie terugkrijgt.
